Đá gà đòn miền Bắc hiện nay là một trong những hình thức đá gà giữ nguyên được tính chất của trò chơi dân gian. Các trận đấu không sử dụng các dụng cụ có tính sát thương mạnh như cựa sắt, cựa dao, không cá cược, không có tính 1 sống hai chết. Cùng DagaC1 tìm hiểu về các trận đấu đá gà trực tiếp tại miền Bắc của nước ta.
Nguồn gốc của bộ môn đá gà đòn miền Bắc
Bộ môn chọi gà đã được du nhập vào nước ta từ thời nhà Lý và nhanh chóng trở thành trò chơi cho tầng lớp quý tộc. Ngày ngày nuôi nấng gà đá chọi, đến tuổi thì tổ chức các trận đấu để những chiến kê được tham gia đá gà trực tiếp. Hình ảnh bế hoặc xách một chiếc lồng gà, đi đứng bệ vệ thường dùng để chỉ những người ở tầng lớp này.
Sang thời nhà Trần, trò chơi đá gà đã trở nên phổ biến trong mọi tầng lớn của xã hội. Từ người lao động, người lính, quân nhân đến tầng lớp quan lại đều có đam mê nuôi và đá gà. Trò chơi này phát triển và thu hút đến nỗi trong Hịch Tướng Sĩ, Hưng Đạo Vương còn phải nhắc nhở quân sĩ của mình không được quá đam mê vào đá gà gây mất lòng đoàn kết quân dân, giảm sút thế lực chiến đấu.
Ở thời điểm đó, đá gà đơn giản là trò chơi mang tính quý tộc và giải trí cao. Hiện tại, dù đã có thêm nhiều hình thức với đa dạng mục đích, tốt có và chưa tốt cũng có nhưng hình thức đá truyền thống là đá gà đòn vẫn được gìn giữ đến ngày hôm nay. Hình thức này được thể hiện rõ nhất trong các trận đá gà ở miền Bắc và một số khu vực miền Trung.
Đá gà đòn tại nơi này đề cao sự trải nghiệm, giao lưu và học hỏi, có tính giải trí cao. Do vậy, đây được coi là trò chơi mang đậm nét nhân văn trong các hình thức đá gà được tổ chức ngày nay.
Đá gà đòn miền Bắc là gì?
Gà chọi đòn là những giống gà nòi, gà giống tốt của Việt Nam. Đặc điểm chung của những chú gà này là có cổ trụi, chân cao, cẳng chân lớn dùng để đá chân trơn hoặc bịt cựa. Gà đòn chia làm hai loại rõ rệt là gà mã lại hay còn gọi là gà mã mái và gà mã chỉ.
Gà mã chỉ là những chú gà có lông mã, có thể có lông bờm dài và nhọn ở trên lưng, gần về phía đuôi. Gà mã mái là từ dùng để chỉ những chiến kê dùng để đá nhưng có bộ lông tương tự như những chú gà mái. Các màu sắc như bịp nâu, đen và màu ó là màu phổ biến nhất. Nhiều người không thích những chú gà này đi đá vì nhìn vẻ bề ngoài đồng bóng và có phần yếu đuối. Tuy nhiên, màu lông thực sự lại không ảnh hưởng nhiều đến chất lượng học và áp dụng đòn đá của gà.
Đá gà đòn miền Bắc được mô tả là việc sử dụng gà đòn chân trơn, không cựa cựa mọc không dài, cựa vừa nhú hoặc gà trưởng thành bịt cựa để đá. Từ “gà đòn” xuất phát từ miền Trung và dùng riêng để gọi gà chiến đấu với nhau sử dụng mỏ, bàn chân để quất và tấn công đối thủ. Hình thức này khác hẳn với đá cựa tự nhiên, cựa dao, cựa sắt là dùng cựa để tấn công.
>>> Xem thêm: Gà ngũ sắc chân xanh – chiến kê đá hay, cực phẩm
Các trận đá gà đòn miền Bắc
Mục tiêu của các trận đá gà đòn miền Bắc
Đá gà đòn miền Bắc là trò chơi được tổ chức với mục đích là giữ gìn trò chơi dân gian, nét đẹp văn hóa của dân tộc. Những người tham gia đều hướng về mục tiêu là giao lưu học hỏi cách đá, cách nuôi dưỡng. Bên cạnh đó, cùng nhau chiêm ngưỡng những động tác đá gà hấp dẫn, đẹp mắt. Những trận đấu này tuyệt nhiên sẽ không tổ chức cá cược.
Gà không sử dụng cựa để đánh nhau nên khả năng bị thương nghiêm trọng dẫn đến tử vong là rất thấp. Trận đấu dùng để kiểm tra sự bền bỉ, sức lì trong chiến đấu của chiến kê. Do vậy, một trận đấu có thể kéo dài đến vài hồ, thậm chí cả chục hồ cũng chưa kết thúc.
Các lễ hội đá gà đòn miền Bắc hiện nay
Đá gà đòn miền Bắc hiện nay thường xuất hiện trong các dịp sau:
- Hoạt động đá gà đòn thường được tổ chức thành các khu vực nhỏ lẻ trong lễ hội đầu năm tại làng, xã và huyện.
- Chọi gà Ngũ Xã là lễ hội dành riêng cho trò chơi chọi gà tại miền Bắc. Lễ hội tổ chức vào ngày 17/1 âm lịch tại Nam Tràng, phường Trúc Bạch, quận Ba Đình, Hà Nội.
Nội dung chính của bài viết đã mang đến cho bạn đọc thông tin về nguồn gốc, đá gà đòn, khái niệm đá gà đòn là gì và nó khác gì với đá gà cựa. Giới thiệu những nét nhân văn trong đá gà đòn và những lễ hội đá gà đòn còn được tổ chức cho tới ngày nay.
Mong rằng với những thông tin trên, bạn sẽ hiểu thêm về trò chơi dân gian này và có thể tham gia xem trực tiếp một lễ hội đá gà đòn miền Bắc chính thức nào đó. Hãy tiếp tục theo dõi DagaC1 để có thêm nhiều thông tin về đá gà trực tiếp và kiến thức nuôi gà hữu ích.
